Karol Szymanowski

Oszałamiająca muzyka Karola Szymanowskiego w dwóch odsłonach na głos i fortepian oraz na skrzypce i fortepian.

I odsłona – zestawienie twórczości Karola Szymanowskiego & Karola Rathausa na głos i fortepian

Artyści:

Roksana Wardenga – mezzosopran,
Aleksandra Hałat – fortepian.

Aleksandra Hałat zaprosiła do projektu utalentowaną i utytułowana mezzosopranistkę Roksanę Wardengę, z która wspólnie dokonały światowego premiery fonograficznej pieśni Karol Rathausa (DUX 2022) oraz zaprezentowały publiczności po raz pierwszy w Polsce.

Zestawienie twórczości Karola Szymanowskiego z twórczością Karola Rathausa nie jest przypadkowe. Obaj kompozytorzy mają ze sobą wiele wspólnego, oboje będąc przedstawicielami niemieckiej szkoły kompozytorskiej. Co więcej, twórczość K. Szymanowskiego, podobnie jak Franza Schreckera – nauczyciela, mentora oraz autorytetu Karola Rathausa, jest określana jako połączenie niemieckiego romantyzmu z francuskim impresjonizmem. Co ciekawe i również istotne, nie bez przyczyny publiczność podczas koncertu będzie mogła odnaleźć echa niezwykłej muzyki Karola Szymanowskiego w utworach Karola Rathausa – to zasługa Grzegorza Fitelberga, który rozpropagował dzieła K. Szymanowskiego w USA.

Podczas koncertu publiczność będzie mogła się przenieść do nadzwyczajnego świata poezji słuchając pieśni do słów Williama Szekspira, E. J. Coatswortha, T. S. Eliota, Emily Dickinson, Dorothy Parker, E.E. Cummingsa oraz Jana Kasprowicza, gdyż program obejmuje cykle pieśni Karola Rathausa pt. „Three English Songs” op. 48 for voice and piano (1942) oraz „Five Moods after American Poets” for voice and piano (1946). Oba cykle powstały podczas emigracji Karola Rathausa w USA. Obok pieśni K. Rathausa projekt zakłada wykonanie dzieła „Trzech fragmentów z poematów Jana Kasprowicza op.5”, które określane jest jako jeden z najznakomitszych przejawów młodzieńczego talentu Szymanowskiego oraz dzieło wybitne w skali europejskiego neoromantyzmu.

Zestawienie twórczości K. Szymanowskiego i K. Rathausa wprowadzi publiczność w atmosferę metafizyki przeplatanej z pierwiastkami ludowej religijności oraz pozwoli doświadczyć słuchaczom istnej manifestacji młodopolskiego symbolizmu.

Program:

1. Szymanowski – Trzy fragmenty z poematów Jana Kasprowicza op.5

Święty Boże
Jestem i płaczę
Moja pieśń wieczorna

Cykl pieśni „Trzy fragmenty z poematów Jana Kasprowicza na głos i fortepian op. 5” Karola Szymanowskiego powstał w 1902 roku. Jako tekst posłużyły kompozytorowi fragmenty wierszy Jana Kasprowicza pochodzące z jego najnowszego wówczas zbioru poetyckiego pt. „Ginącemu światu”, który został wydany ponownie w 1921 roku wraz ze zbiorem „Salve Regina” pod łącznym tytułem „Hymny”. Nazwą „Hymny” określane jest też dzieło Szymanowskiego, które zostało po raz pierwszy wydane (przez Gebethnera i Wolffa) dopiero w 1928 roku i opatrzone dedykacją „Pamięci Wielkiego Poety Jana Kasprowicza”. Dzieła tego młodopolskiego poety były dla Szymanowskiego „objawieniem wielkiej poezji”. W „Hymnach” Kasprowicza, typowe dla twórczości poetów Młodej Polski panują dekadenckie nastroje, pełne duchowego niepokoju oraz symboliki.

2. Rathaus -Three English Songs op. 48 for voice and piano (1942)

Sweet Music
As I ride
The Oblation

3. Rathaus – Five Moods after American Poets for voice and piano (1946)

My sweet old etcetera
Frustration
Indian summer
Conversation Galante
Pretty futility

Liryka wokalna była ulubioną formą artystyczną kompozytorów już w XIX wieku, a Rathaus komponował pieśni do tekstów poetów niemieckich od czasów studenckich – które niestety nie zachowały się. Pozostały późniejsze opracowania poezji angielskiej – Three English Songs op. 48 (1941-43) i amerykańskiej – Five Moods after American Poets op. 57 (1946). Rathaus wybrał utwory bardzo odległych od siebie autorów jak William Shakespeare i dwaj przedstawiciele epoki wiktoriańskiej: Robert Browning i Algernon Charles Swinburne (op. 48) czy amerykańskich autorek i autorów, takich jak: Elizabeth J. Coatsworth, Emily Dickinson, Dorothy Parker, Edward Estlin Cummings, Thomas Stearns Eliot (op. 57). Sięgnięcie do tak wielu różnych tekstów potwierdza szerokie horyzonty i gruntowne wykształcenie kompozytora, przekonanego o potrzebie intelektualnego podejścia do muzyki, co wspominali jego współpracownicy z Uniwersytetu.

II odsłona – zestawienie twórczości Karola Szymanowskiego & Karola Rathausa przeznaczonej na skrzypce i fortepian

Artyści:

Marcin Hałat – skrzypce,
Aleksandra Hałat – fortepian.

Specjalnie wybrane do projektu kompozycje powstały w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku. Stanowią wyjątkowe zaproszenie do poznania wybitnej muzyki Karola Szymanowskiego. Publiczność będzie mogła między innymi posłuchać wspaniałej Sonaty d-moll op.9 o wyraźnych rysach neoromantycznych, z wpływami muzyki J. Brahmsa i A. Skriabina, przepięknego „Romansu D-dur op.23″, zadedykowanego przyjacielowi Pawłowi Kochańskiemu oraz nawiązujące do impresjonizmu porywające „Mity”.

Obok dzieł młodopolskiego twórcy publiczność usłyszy dwa dzieła Karola Rathausa na skrzypce i fortepian. Pierwsze z nich Pastorale and Danse [sic!] op. 39 kompozytor napisał w 1937 roku w Londynie, gdzie pomimo tułaczki był niezwykle szczęśliwy z otaczającymi go żoną oraz przyjaciółmi. To dwuczęściowe dzieło zdradza niezwykły kunszt, bogactwo myśli kompozytorskiej oraz wyjątkową różnorodność narracji.

Drugie – Dedication and Allegro op. 64 (1949) – Hommage à Chopin na skrzypce i fortepian zachwyca warstwą rytmiczną, charakterystycznym rozłożeniem akcentowania oraz swoim improwizacyjnym charakterem, przywodzącym na myśl elementy jazzu.

Program:

1. Karol Szymanowski (możemy zaprojektować recital z wybranych poniżej dzieł K. Szymanowskiego)

Nokturn i Tarantella, Op.28
Mity, Op.30
Źródło Aretuzy
Sonata d-moll op. 9
Pieśń Roksany
Pieśń kurpiowska
Kołysana
Taniec z „Harnasiów”
Romans op.23

2. Karol Rathaus

Dedication and Allegro op. 64 (1949) – Hommage à Chopin
Pastorale and Danse [sic!] op. 39 (1937)

Roksana Wardenga

Roksana Wardenga – mezzosopran. Absolwentka Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie śpiewu prof. Jana Ballarina.

Jest finalistką: Międzyuczelnianego Konkursu Wokalnego „W kręgu muzyki słowiańskiej” organizowanego przez Akademię Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (2012), XXII Międzynarodowego Konkursu Mikulasa Schneider – Trnavskiego (2017r.), I Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego im. Bogdana Paprockiego w Bydgoszczy (Nagroda Dyrektora Opery Bałtyckiej Jose Maria Florencio).

Jest laureatką: X Międzyuczelnianego Konkursu Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej im. Edmunda Kossowskiego. Otrzymała nagrodę specjalną za wykonanie pieśni Ignacego Jana Paderewskiego (2012r.), Pierwszej nagrody na XV Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. H. Godina we Vrablach (2013r.), Pierwszej nagrody na VI Ogólnopolskim Konkursie im. K. Kurpińskiego we Włoszakowicach (2014r.), Drugiej nagrody na III Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. A. Hiolskiego w Kudowie Zdrój (2014r.), Drugiej nagrody na IV Międzynarodowym Konkursie im. Jana Kiepury w Krynicy Zdrój (2016r.), Pierwszej nagrody na II Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym „Bella Voce” w Busku Zdrój (2018), Pierwszego Wyróżnienia na VI Konkursie Wokalnym im. I. J. Paderewskiego w Bydgoszczy (2018), Pierwszej nagrody na Międzynarodowym Konkursie Solowej Wokalistyki Sakralnej w Katowicach (2019).

Śpiewaczka koncertowała między innymi na festiwalach: Witolda Lutosławkiego „Łańcuch X” w Warszawie, Adama Didura w Sanoku, Chopina w Gaming (Austria), Viva il Canto w Cieszynie, Ave Maria w Czeladzi, Muzyki Organowej w Gliwicach, Letnie Spotkania Kameralne Drezdenko, Krzyż Wielkopolski. Muzyki Sakralnej Stanisława Moniuszki w Warszawie. Od 2015 roku na stałe współpracuje z Operą Śląską. Współpracowała między innymi z Orkiestrą Polskiego Radia w Warszawie, Orkiestrą Opery i Filharmonii Podlaskiej, Orkiestrą Miasta Tychy Aukso, Filharmonią Śląską, Filharmonią Podkarpacką, Filharmonią Wałbrzyską, Filharmonią Zabrzańską, Janackovą Filharmonią w Ostravie, Orkierstą Opery Nova w Bydgoszczy. Występowała pod batutą między innymi: Bassema Akiki, Mirosława Jacka Błaszczyka, Francesco Bottigliero, Massimiliano Caldi, Sławomira Chrzanowskiego, Jerzego Dybała, Krzysztofa Dziewięckiego, Heiko Mathiasa Förster, Jana Wincentego Hawel, Roberta Kabary, Michała Klauzy, Jerzego Kłoska, Jakuba Kontza, Marka Mosia, Riccardo M Sahiti, Tadeusza Serafina, Piotra Sułkowskiego.